انسان‌ها در قرن‌های گذشته حتی نسبت به گردبودن کره زمین نیز بی‌اطلاع بودند. گذشت زمان و سفر به اقصی نقاط زمین موجب شد که انسان‌ها نسبت به محیط اطراف خود، کشورها، قاره‌ها و مناطق دیگر، اطلاعاتی به دست بیاورند اما یک قرن پیش با رواج استفاده از هواپیما و نقشه‌برداری هوایی همه چیز تغییر کرد. این روش کاربردی با امکان عکاسی از ارتفاع بالا موجب شد انسان‌ها درک متفاوتی از مناظر و محیط زیست خود به‌دست بیاورند.
این مسئله یک تحول بزرگ به شمار می‌رفت که اطلاعات بسیار مفیدی در خصوص اقلیم‌های مختلف و تغییرات آن‌ها در اختیار انسان قرار داد. به نظر می‌رسد که داستان این تحول بسیار جالب باشد. خواندن ادامه این نوشته در خصوص نقش تصاویر هوایی را از دست ندهید.
نقش تصاویر هوایی در درک محققان از جغرافیا
تصاویر هوایی در واقع با کمک سه ابزار مختلف از جمله هواپیما، اختراع عکاسی و قوانین نقشه‌برداری به جایگاهی که امروز دارد، رسیده است. برای این امر به دوربین‌های مخصوص، هواپیماهای سریع و کارآمد و دستگاه‌هایی جهت ترجمه اطلاعات دریافتی از عکس به نقشه نیاز بود. در فواصل ابتدایی قرن بیستم میلادی به دلیل وجود جنگ، این امکانات وجود نداشت اما پس از صلح، تمامی این موارد جهت استفاده غیرنظامی در کشورهایی همچون کانادا، انگلستان و ایالات متحده آزاد شد.
این نوع از تصویربرداری تغییرات بسیاری را در علوم مختلف از جمله جغرافیا به وجود آورد. به این دلیل که نقشه‌های مختلف با این تکنولوژی و دانش با جزئیات و دقت بیشتری تدوین شده‌اند. نقشه‌های تهیه‌شده به این روش کارکردهای مختلف در تمامی ابعاد زندگی بشر داشته‌اند و از نقطه‌نظرهای زیر بررسی می‌شوند.
برابری حقیقت از فاصله نزدیک و دور
در این بررسی که در ابتدای پیدایش تصاویر هوایی انجام شد، باید مشخص می‌شد که تصاویر گرفته‌شده از فواصل دور با آنچه در واقعیت وجود دارد، برابر است یا اینکه تنها یک کادربندی انتخابی عکاس به شمار می‌رود. در واقع حتی اگر دوستداران محیط زیست با صنعتگران به توافق نرسند، باز هم تصاویر گرفته‌شده از فواصل دورتر عینیت بیشتری نسبت به فواصل نزدیک‌تر دارند. به این علت که قطعا جزئیات بیشتری را شامل خواهند شد و دید کلی‌تری به موضوع دارند.
آنالیز تاریخی تغییرات
نقش تصاویر هوایی در آنالیز تاریخی تغییرات از آن جهت اهمیت دارد که امکان انجام مقایسه بین تغییرات به‌وجودآمده قبل و بعد از یک رویداد خاص را فراهم می‌کند. این تصاویر توسط هواپیماهایی که در آسمان به جستجو می‌پردازند، ثبت خواهد شد و توسط قوانین خاص به نقشه تبدیل می‌شود.
تحول اساسی در علم جغرافیا
هنگام این کشف بزرگ، جغرافیا یک رشته جدید در دانشگاه‌ها به شمار می‌رفت. جغرافیدانان نیز به دنبال راهی بودند که خود را ضروری و مفید جلوه بدهند. آن‌ها نقش تصاویر هوایی را همزمان با روی کار آمدن نقشه‌برداری فتوگرامتری غنیمت شمردند و به عنوان یک یافته منحصربه‌فرد به آن نگاه کردند.
آموزش و تفسیر این تصاویر به وظیفه اصلی جغرافیدانان تبدیل شد و طولی نکشید که کلاس‌ها مملو از دانش‌آموزانی بود که در صف‌های استریوسکوپ به دنبال تماشای تصاویر هوایی بودند. به‌تدریج این تصاویر در کتب درسی مدارس و دانشگاه‌ها به تصویر کشیده شدند و آموزش جغرافیا به روشی برای انتشار اینگونه تصاویر برای عموم مردم تبدیل شد.
امروزه با مشاهده تصاویر و چشم‌اندازهای اقلیم‌های متفاوت نقش تصاویر هوایی را به‌روشنی درک خواهیم کرد.
نقش تصاویر هوایی در تغییرات نقشه‌ها
تا پیش از امکان ثبت تصاویر هوایی توسط هواپیما، نقشه‌برداری از روی سطح زمین با مشکلات فراوان انجام می‌شد. برای انجام این کار، باید با استفاده از وسایل ترسیم مختلف زوایا و فواصل محاسبه و اندازه‌گیری شوند.
این روال ادامه داشت تا اینکه در اواخر قرن نوزدهم، نقشه‌برداران ایتالیایی به کشف تازه‌ای رسیدند. آن‌ها دریافتند که اگر از منطقه مورد نظر خود عکس بگیرید، با استفاده از قوانین پرسپکتیو قادر به محاسبه سریع و کارآمد مسافت خواهید بود. این اتفاق بزرگ کمی بعد تحت عنوان فتوگرامتری نامگذاری شد. اصطلاح فتوگرامتری به اندازه‌گیری فواصل مختلف موجود روی زمین با استفاده از تصاویر ثابت اشاره دارد.
در سال 1880 نیز در کانادا نقشه‌های توپوگرافی روی کار آمدند. در آن زمان به دلیل عدم امکان صعود به قله کوه‌ها امکان نقشه‌برداری عادی وجود نداشت. روی هم رفته تمامی این تغییرات، در طول قرن بیستم میلادی، تحت عنوان نقش تصاویر هوایی شناخته شدند که تاثیر بسیار مهمی در تغییرات نقشه‌ها داشتند.
تاثیرات به‌وجودآمده در عکس‌ها و نقشه‌هایی که به‌وسیله آن‌ها به وجود آمدند، در ابعاد وسیعی از بررسی‌ها به کار گرفته شد. به این علت که محققان به صورت هوایی به بررسی فضاهای مختلفی از سرزمین‌ها پرداختند و دریافتند که هرچه عکسی از سطح بالاتر گرفته شود، بیشتر همانند نقشه به آن نگاه می‌کنیم.
تغییر نحوه درک از محیط‌های مختلف با تصاویر هوایی
برای ثبات ادعاهای محققان و کاوشگران قرن نوزدهم تنها به گفته‌هایشان اکتفا نشد. نقش تصاویر هوایی در اثبات ادعای مشاهدات آن‌ها انکارناپذیر است. کاوشگران در عکس‌های زمینی برای باورپذیری بیشتر، از خود در محیط‌هایی که حضور داشتند نیز عکاسی می‌کردند. کوهپیمایی در چمنزارها، قایقرانی با پارو، برخورد با مردم ملل مختلف و غیره به افراد کمک می‌کرد که محیط را بهتر درک کنند.
درباره تصاویر هوایی این خصوصیت وجود نداشت. تضمین حقیقت در نقشه همان دیدی است که از فاصله بسیار دور ارائه می‌شود. این تصاویر با کمک یک صفحه دکارتی و یک دید کلی، اطلاعات سه‌بعدی را با یک مدل دو بعدی از ارتفاعات مختلف، پوشش‌های گیاهی زمین و غیره نشان می‌دهد. تصاویر هوایی در تجزیه و تحلیل و گزینش حوزه‌های مختلف دانش نقش بسزایی دارد.
البته در ابتدای راه همیشه سوالاتی در این خصوص مطرح بود. یکی از سوالات اساسی این بود که در فتوگرامتری از چه زاویه‌ای باید عکس هوایی تهیه کرد. تصاویری که زاویه 90 درجه راست را نشان می‌دهند، بسیار شبیه یک نقشه معمولی هستند. در مقابل تصاویری که به شکل مایل و با زاویه، زمین را نشان می‌دهند، چشم‌انداز را به یک نقطه ناپدیدشده افقِ دور منتقل می‌کنند.
در ضمن مفسران باید درباره ویژگی‌های چشم‌انداز در انواع سطوح آموزش می‌دیدند. به این دلیل که بسیاری از آن‌ها از بالا نسبت به زمین بسیار متفاوت به نظر می‌رسیدند.
سخن پایانی
در اوایل قرن بیستم میلادی با استفاده از دوربین‌های مخصوص، هواپیما و دانش تفسیر اطلاعات مفهوم جدیدی به نام تصاویر هوایی به علوم مختلفی از جمله جغرافیا وارد شد. این پدیده با رواج توپوگرافی همزمان شد و تحولات زیادی را در درک از محیط به وجود آورد. با وجود اینکه ثبت تصاویر از فواصل بالا عینیت زیادی دارد، جزئیات بیشتری را شامل می‌شود و امکان آنالیز تاریخی تغییرات را میسر می‌کند، باز هم در ابتدای این مسیر مخاطراتی را نیز برای محققان به وجود آورد.
از جمله این موارد زاویه مناسب برای ثبت تصاویر و تفسیر آن‌ها بود. به این دلیل که از فواصل بالا همه چیز با آنچه روی زمین دیده می‌شد، تفاوت داشت. ضمن اینکه دوربین عکاسی تصویر دو بعدی را منتشر می‌کرد که باید روی صفحه دکارتی به یک حجم سه‌بعدی تبدیل می‌شد. در آن زمان جغرافیا یک علم جدید به شمار می‌رفت. در نتیجه جغرافیدانان از این یافته‌ها کمک گرفتند و کم‌کم علاقه‌مندان زیادی به این علم جذب شدند. آموزش به این افراد به گسترش علوم مختلفی منجر شد و نقش تصاویر هوایی در این علوم، درک انسان را از محیط زیست خود تغییر داد.
Source: www.elsevier.com
بدون دیدگاه